Święconka – co w niej jest i dlaczego?

W Wielką Sobotę, gdy Kościół Katolicki trwa w ciszy wspominając śmierć Jezusa, ludzie idą poświęcić święconkę. Zwyczaj ten według przekazów sięga VII wieku. W Polsce upowszechnił się on w XIV w. Początkowo to proboszcz danej parafii objeżdżał okoliczne wioski i święcił pokarmy, które miały znaleźć się na wielkanocnym stole. Obecnie w święconce nie może zabraknąć baranka i siedmiu pokarmów: chleba, jaj, soli, wędliny, sera, chrzanu i ciasta. Każda potrawa ma swój symbol ugruntowany przez tradycję ludową lub chrześcijańską.
> Baranek z chorągiewką – początkowo formowany z masła, obecnie z ciasta lub z cukru. Na chorągiewce, którą trzyma widnieje napis „Alleluja”. Symbolizuje on zmartwychwstałego Chrystusa, który przeszedł ze śmierci do życia. W biblijnym opisie ucieczki Żydów z Egiptu czytamy o tym, jak Izraelici naznaczyli odrzwia swych domów krwią spożytego baranka. W Nowym Testamencie Chrystus zostaje nazwany wielokrotnie Barankiem Bożym, który daje siebie jako ofiarę oczyszczającą i przebłagalną.
>  Jajko – symbolizuje nowe lub odradzające się życie. Znak ten zakorzeniony był już w starożytności. Święconymi jajkami dotykano zwierząt aby uchronić je od chorób, a skorupki rozsypywano wokół domostw i zakopywano w narożnikach pola, aby zapewnić urodzaj. Bardzo popularnym zwyczajem stało się malowanie jajek. W zależności od techniki dekoracji mamy: drapanki, kraszanki, pisanki, oklejanki, nalepianki oraz pisanki ażurowe. O jednej z metod malowania jajek możesz przeczytać w tekstach twórczyni ludowej Magdy Rutkowskiej.
> Chleb – do koszyczka wielkanocnego zazwyczaj wkłada się kromkę chleba na pamiątkę rozmnożenia go przez Jezusa na pustyni. Sam Chrystus powiedział o sobie: „Jestem chlebem życia, kto do mnie przychodzi nie będzie łaknął…”. Chleb symbolizuje pokarm dla duszy, jak i dla ciała. W modlitwie „Ojcze nasz” chrześcijanie proszą o pokarm dla ciała. W wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy Jezus przemienił chleb w swoje ciało. Chleb jest symbolem pomyślności, dostatku, obfitości i sytości, a wyraża pragnienie przyjęcia Komunii św.
> Sól – symbol prostoty życia, oczyszczenia oraz prawdy. Sól, według wierzeń, chroni przed chorobami oraz nieczystymi siłami. Jezus podczas swej ziemskiej wędrówki nakazał swoim uczniom być solą ziemi.
> Chrzan – w tradycji ludowej symbolizował siłę fizyczną i dobre zdrowie. Ostry smak i zdolność wyciskania łez sprawiły, że jest symbolem goryczy Męki Pańskiej. Do święconki dodano go, by zapewnić pokój w życiu rodzinnym.
> Wędlina – w koszyczku zazwyczaj znajduje się kawałek wędliny lub kiełbasa. Jest to symbol baranka, którego Izraelici zabijali i spożywali rodzinnie w święto Paschy. Niegdyś uchodziło ono za pokarm drogi, który sporadycznie znajdował się na stołach. Ma zapewnić dobrobyt, zdrowie i płodność.
> Ciasto – wielkanocna babka lub mazurek. Symbolizuje ono królestwo boże, które czeka każdego po jego ziemskim życiu. Nieukształtowana materia staje się formą doskonałą. Do koszyczka wkładano jak najlepsze wypieki ponieważ one świadczyły o kunszcie wykonawcy.
> Ser – według wierzeń symbolizuje on harmonię między człowiekiem a siłami przyrody. Gwarantował on dobre zdrowie trzody chlewnej.
Współcześnie, chrześcijanie niosą koszyczki ze święconką do swoich kościołów, gdzie kapłan po odmówieniu specjalnej modlitwy kropi je świeconą wodą. Zwyczaj ten, pomimo trwającej pandemii koronawirusa trwa przyjmując różne formy. W mediach społecznościowych można zobaczyć zdjęcia księży objeżdżających okoliczne miasta i wioski, którzy błogosławią święconki przy domostwach.