Popielec – początek Wielkiego Postu

Nowy rok, karnawał… ale już w lutym rozpoczyna się okres Wielkiego Postu od Środy Popielcowej tzw. Popielca. Dawniej zwanego Wstępną Środą.
W Encyklopedii PWN (https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Sroda-Popielcowa;3984255.html) czytamy, że w tym dniu obowiązuje nas, jako Katolików, post ścisły; w czasie mszy kapłan (wypowiadając słowa „prochem jesteś i w proch się obrócisz” lub „nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”) posypując głowy wiernych popiołem (z gałązek palmowych niesionych w procesji w Niedzielę Palmową poprzedniego roku) na znak nawrócenia i pokuty. Dowiadujemy się też, że pierwotnie obrzęd posypania głów popiołem wyrażał solidarność gminy chrześcijańskiej z publicznymi pokutnikami jednającymi się z Kościołem. Oraz, że data Środy Popielcowej zależna jest od Wielkanocy. Przeczytać możemy również, że w Kościołach protestanckich Środa Popielcowa, zwana Dniem Pokuty rozpoczyna Wielki Post, Z kolei w Kościołach prawosławnych początkiem Wielkiego Postu jest Poniedziałek po Niedzieli Przebaczenia (tzw. Niedzieli Seropustnej).
Ale czym jest sam akt posypania głowy popiołem, poza znakiem pokuty? Jest również wezwaniem do pokuty, umartwienia i żalu za grzechy. Kapłan wypowiadając słowa Pisma Świętego „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” (Rdz 3,19) oraz „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!” (Mk 1,15) wskazuje na symbolikę popiołu w chrześcijaństwie: z jednej strony jest on znakiem żałoby, bólu, przemijania, uświadamiającym ludziom ich ograniczoność, ale z drugiej jest symbolem oczyszczenia, odrodzenia i zmartwychwstania.
Sam zwyczaj posypywania głów popiłem pojawia się w Kościele Katolickim dopiero w VIII wieku i początkowo odnosił się ogólnie do sakramentu pokuty publicznej. Co za tym idzie dotyczył tylko pewnej grupy wiernych. Dopiero decyzja papieża Urbana II z 1091 r. wprowadziła akt ten jako ogólnie obowiązujący dla wszystkich.
Warto zauważyć, że dzień ten ma również przypominać, że WSZYSCY jesteśmy wobec siebie równi. Głowy posypują tak i możni i ważni, jak i przeciętny człowiek. Jest to dzień przypominający nie tylko o konieczności pokuty za grzechy, ale też o tym, że wszyscy grzeszymy i to bez względu na nasz kolor, preferencje czy poglądy. Przypomina on nam też o mocy wiary, której siłę możemy budować przez podejmowane wyrzeczenia, pomoc innym i ćwiczenie naszej duchowości.
Popielec to pierwszy dzień Wielkiego Postu przez który przygotowujemy się na Zmartwychwstanie Jezusa. Przez 40 kolejnych dni mamy przygotować siebie, pracować nad zrozumieniem miłości i poświęcenia Jezusa oraz wzmacniać naszą wiarę w Niego. Poprzez ograniczenia w przyjmowaniu posiłków i wyrzeczenia kształcimy naszą pokorę i oczyszczamy serce na przyjęcie Chrystusa. To czas na uporządkowanie siebie, swojego ducha i pracy nad sobą.
W tym roku ten dzień będzie obchodzony inaczej niż poprzednie w związku z pandemią. Konferencja Episkopatu Polski wydała w tym zakresie decyzję, z którą warto się zapoznać – https://opoka.news/nota-na-temat-srody-popielcowej